صنعت خودروسازی ایران طی سالهای اخیر بهدنبال کاهش سهم دولت در تولید حرکت کرده و ایرانخودرو، بزرگترین خودروساز کشور، به کانون توجه رسانههای جهانی تبدیل شده است. تلاش دولتها برای واگذاری شرکتهای دولتی به بخش خصوصی زمینهساز این بحث شده و رسانههای بینالمللی نیز این روند را بازتاب میدهند. به عنوان نمونه، رئیسجمهور روحانی در کنفرانس بینالمللی خودروسازان (۲۰۱۶) اعلام کرده بود که خودروسازی ایران باید «کاملاً خصوصی و رقابتی» شود. این دیدگاهها نشان میدهد که رسانههای خارجی خصوصیسازی را گامی مهم برای جذب سرمایه، فناوری و رقابت میدانند.
ضرورت خصوصیسازی و چالشها
صنعت خودروسازی دولتی ایران با زیاندهی و نیاز به نوسازی دست و پنجه نرم میکند. کارشناسان داخلی معتقدند ادامه مالکیت دولت بر این شرکتهای بزرگ، مانع کارآمدی و نوآوری شده است. از سوی دیگر، برونسپاری بخشی از سهام ایرانخودرو میتواند مسئولیت مالی دولت را کاهش دهد. با این حال، فعالان بازار هشدار میدهند بدون شفافیت در واگذاری و تضمین حاکمیت شرکتی، «خصوصیسازی» واقعی محقق نخواهد شد.
واکنش رسانههای خارجی
رسانههای بینالمللی ضمن پوشش اخبار مرتبط، تحلیلهای متفاوتی ارائه دادهاند. رویترز در گزارشی اشاره کرد که صنعت خودروسازی ایران برخلاف بحرانهای جهانی، توانسته به تولید بالاتری دست یابد. همچنین رادیو اروپای آزاد (RFE/RL) در گزارشی (۲۰۱۶) نوشت روحانی تأکید کرده است این صنعت باید «رقابتی و خصوصی» شود و حمایتهای دائمی دولتی پایان یابد. در افق نزدیکتر، سایت تحلیلی خودروی bne IntelliNews در فوریه ۲۰۲۵ خبر از واگذاری «کنترل مدیریتی» ایرانخودرو به شرکت خصوصی کروز داد و این اقدام را یک «تحول تاریخی» در صنعت خودروی ایران توصیف کرد. این گزارشها نشان میدهد افکار عمومی خارجی، خصوصیسازی را گامی بلندمدت برای بهبود کیفیت و توان تولیدی میدانند، اما بر دشواریهای اجرایی آن نیز تأکید میکنند.
خلاصه و نتیجهگیری
تحلیل رسانههای بینالمللی حاکی است که خصوصیسازی ایرانخودرو میتواند فرصتهای جدیدی برای این شرکت فراهم کند. با واگذاری سهام به بخش خصوصی، انتظار میرود سرمایهگذاریها و مشارکتهای خارجی افزایش یابد و رقابتپذیری محصول بهبود پیدا کند. از سوی دیگر، فعالان بازار و ناظران اقتصادی میگویند حصول این نتایج نیازمند ایجاد زیرساختهای شفافیت، نظارت قوی و همکاری بینالمللی است. به طور خلاصه، خصوصیسازی ایرانخودرو در نگاه جهانی یک مسئله مهم تلقی میشود و دستیابی به منافع واقعی آن منوط به رعایت استانداردهای حاکمیتی و فناوری است.
